نیوزویک: هر توافقی با ایران قبل از موفقیت در کنگره قربانی شده است
نشریه آمریکایی
نیوزویک در گزارشی تحلیلی به نقش لابی‌های صهیونیستی در کنگره آمریکا و موانعی که کنگره در راه توافق هسته‌ای با ایران ایجاد می‌کند، پرداخته است.
به گفته نیوزویک نمایندگان حامی رژیم اسرائیل، بویژه نمایندگان کنگره جدید با برخورداری ایران از سانتریفیوژهای غنی‌سازی طی چند دهه آتی مخالفند و از طرف دیگر با تمدید مذاکرات نیز موافق نیستند. این نمایندگان اوباما و دولت آن را متهم به عدم واقع‌بینی می‌کنند.
بر اساس این گزارش مخالفت‌ها و انتقادات شدید کنگره از سیاست خارجی اوباما، به طور قطع با واکنش وی رو به رو خواهد شد و به احتمال زیاد رئیس جمهور به وتوی قوانینی خواهد پرداخت که کنگره در زمینه مذاکره و توافق با ایران به امضاء می‌رساند، اما ترکیب کنگره جدید این امکان را فراهم می‌آورد که کنگره وتوی رئیس جمهور را باطل کند. کنگره جمهوری‌خواه براحتی می‌تواند با کسب دو سوم اکثریت آراء در سنا و مجلس نمایندگان وتوی رئیس جمهور را بی‌اثر کند.
بنا بر این گزارش مخالفت بخش‌هایی از کنگره به نادیده گرفتن توافق با ایران به عنوان پیروزی بزرگ اوباما در سیاست خارجی محدود می‌شود، اما بخش‌های دیگری از کنگره به ویژه نمایندگان حامی اسرائیل در سنا از احتمال توافق بد با ایران اظهار نگرانی کرده و هم صدا با نتانیاهو توافق بد را به عنوان تهدیدی وجودی خوانده‌اند.
نیوزویک در ادامه به بیانیه مشترک « مارک کرک» و « رابرت منندز» سناتورهای آمریکایی که در دوازدهم نوامبر منتشر شد، اشاره می‌کند. بر طبق این بیانیه تنها توافقی خوب توصیف شده بود که بتواند به کلی برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند و احتمال هرگونه انحراف آن به سوی تسلیحات را از میان ببرد. این دو سناتور هشدار داده بودند که در صورتی که توافق با ایران محدودیت‌های لازم را روی برنامه هسته‌ای ایران اعمال نکند و شفافیت مورد نظر در مورد برنامه هسته‌ای ایران حاصل نگردد، کنگره همانند گذشته به طور جدی وارد عمل خواهد شد.
منندز و کرک از مهم‌ترین چهره‌های طراح نظام تحریم‌ها علیه ایران هستند. در اویل سال جاری این دو سناتور لایحه‌ای را طراحی کردند که به موجب آن در صورت عدم توافق با ایران تا پایان مهلت مقرر و یا در صورت عدم توقف توانمندی غنی‌سازی ایران در توافق هسته‌ای، تحریم‌های بیشتری به طور خودکار بر ایران اعمال خواهد شد. اگر چه با وساطت «هری رید» رهبر اکثریت سنا این طرح در صحن علنی سنا برای رای‌گیری مطرح نشد،اما با تغییر ترکیب کنگره اوضاع به گونه دیگری پیش خواهد رفت و « میچ مک‌کونل» رهبر احتمالی اکثریت سنای جدید با به رای گذاشتن این لایحه موافقت خواهد کرد. لابی آیپک نیز با اعمال فشار بر قانونگذاران، شانس تصویب آن را بالا خواهد برد.
بدین ترتیب مشاهده می‌گردد که توافق با ایران از پیچیدگی‌های بسیاری برخوردار است. این توافق تنها به نظر دولت‌هایی که سر میز مذاکرات حاضر می‌شوند، محدود نمی‌شود،به عبارتی هرگونه توافق با ایران قبل از امضاء در واشنگتن و کنگره قربانی شده است.
چه تحریم‌هایی با توافق احتمالی هسته‌ای تعلیق یا لغو می‌شوند؟
با نگاهی به فهرست تحریم‌های وضع شده از سوی ایالات متحده آمریکا علیه ایران ، می‌توان دریافت که به طور کلی این قوانین به دو دسته تقسیم می‌شوند، تحریم هایی که توسط کنگره وضع شده اند ؛ و تحریم هایی که صرفا توسط رئیس جمهور وضع شده اند و به "دستور اجرائی" مشهورند.
تحریم هایی که بر اساس دستور اجرایی رئیس جمهور وضع شده اند، بر حسب اختیاراتی هستند که قانون اختیارات اضطراری اقتصادی (IEEPA) به رئیس جمهور می دهند، لذا براساس این قانون، رئیس جمهور آمریکا می تواند هر زمان که وضعیت اضطراری را در رابطه با یک کشور تشخیص دهد، محدودیت هایی را در رابطه با آن کشور اعمال کند. ایالات متحده آمریکا از مارس 1995 از این اختیار در رابطه با ایران استفاده کرده است و چنین وضعیتی را در خصوص ایران اعلام کرده است.
به طور طبیعی و بر اساس قوانین آمریکا، رئیس جمهور نمی تواند به تنهایی و بدون مجوز کنگره، مصوبان قانونی کنگره را لغو کند و یا حتی فرمان‌های اجرائی مبنی بر مصوبات کنگره را اصلاح نموده یا تغییر دهد.
اما بر حسب اختیارات تعریف شده در قانون اساسی آمریکا، هر رئیس جمهوری می‌تواند اجرای برخی مصوبات را به تاخیر بیاندازد.
از سویی دیگر برخی از تحریم های ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی مربوط به مواردی به غیر از مسائل هسته ای هستند. چنانکه ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری خود به وضوح شرح داد که "در هر توافق جامعی، تحریم‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای ایران بر روی میز مذاکره قرار دارد، اما واضح است که تحریم‌های مرتبط با حقوق بشر و تروریسم، اینگونه تحریم‌ها سرجای خود باقی بمانند." از این رو می‌توان تصور کرد که برخی از تحریم‌هایی که دلیل وضع شدنشان، بهانه‌ای غیر از پرونده هسته‌ای ایران است حذف و یا لغو شدنی نخواهد بود.
تحریم هایی که بر اساس دستورهای اجرائی رئیس جمهور آمریکا علیه ایران وضع شده اند (تحریم‌هایی احتمالا که لغو شدنی هستند)
این تحریم‌ها که عمدتا به فرمان اجرائی رییس دولت ایالات متحده وضع شده‌اند، آسان‌ترین و محتمل‌ترین تحریم‌هایی هستند که "لغو" خواهند شد، چرا که رییس‌جمهور ایالات متحده می‌تواند به راحتی فرمان خود و یا روسای جمهور پیشین را فسخ کند.
الف: تحریم‌هایی که احتمالا بلافاصله پس از حصول توافق لغو خواهند شد
1. فرمان اجرائی 13382 که در سال 2005 و توسط جرج دبلیو بوش امضا شد یکی از معدود تحریم‌های مرتبط با پرونده هسته‌ای است که احتمالا پس از حصول توافق لغو می‌شود. طبق این قانون، معامله با افراد و نهادهایی که در صنعت هسته‌ای ایران نقش و فعالیت دارند منع شده و اموال این افراد/نهادها در آمریکا مسدود می‌شود. در نتیجه گرچه شاید لغو این قانون به توسعه صنعت هسته‌ای ایران کمک می‌کند، اما به طور کلی بر اقتصاد ایران تاثیر شگرفی ندارد.
2. دومین فرمان اجرائی، شماره 13622 است که بر اساس آن، تحریم‌هایی علیه شرکت‌های مرتبط با صنعت پتروشیمی ایران اعمال شد. این تحریم‌ها به بهانه قطع منابع مالی بخش پتروشیمی ایران که دومین منبع درآمد ایران به شمار می‌رود، اجرائی شده و وزارت امور خارجه آمریکا هر از گاهی برخی شرکت‌های پتروشیمی را به دلیل وارد شدن آگاهانه در معاملات عمده به منظور خرید یا دریافت محصولات پتروشیمی از ایران بر اساس این قانون تحریم می‌کند.
طبیعی است که چون ایران همچنان به منابع نفتی خود برای تامین سرمایه‌های اقتصادی خود نیازمند است، هر قانونی که صنایع پتروشیمی را هدف بگیرد، بر اقتصاد ایران بسیار تاثیرگذار است، این فرمان نیز در سال 2012 و از سوی باراک اوباما صادر شده و چون منبع حقوق بشری یا اتهام تروریسم ندارد، احتمالا با حصول توافق لغو می‌شود.
3. یکی دیگر از تحریم‌های تاثیرگذار بر اقتصاد ایران، فرمان اجرائی 13599 است که به طور مشخص تحریم بانک مرکزی ایران را هدف گرفته و مقرر می‌دارد که دارایی‌های آن در قلمرو آمریکا باید توقیف شود. قانون مزبور به دولت آمریکا این اختیار را می‌دهد که اگر تایید کند که بانک مرکزی ایران به تامین مالی تکثیر سلاح‌های کشتار جمعی نمی‌پردازد یا سپاه پاسداران یا سایر اشخاص تحریم‌شده در دستورهای اجرایی 13224 و 13382 را حمایت مالی نمی‌کند، این تحریم را ملغی نماید. به‌عبارت دیگر، در این‌خصوص، دولت آمریکا نمی‌تواند تحریم را راسا ملغی نماید، اما این اختیار را دارد که در صورتی که امور مزبور را تایید کند، تحریم بانک مرکزی را لغو نماید.
4. فرمان اجرائی 13608، که بر حسب این دستور اوباما، افراد غیر آمریکایی که تحریم‌های ایران و سوریه را نقض کرده‌اند از ورود به خاک ایالات متحده محرومند و انجام برخی تراکنش‌ها با این گروه ممنوع است نیز جز قوانینی است که شاید دولت آمریکا پس از توافق هسته‌ای لغو نماید، گرچه بر اساس ارزیابی گروه بحران، این تحریم‌ها نتوانسته بر اقتصاد ایران تاثیر شگرفی داشته باشد اما علی الظاهر در تسهیل تعاملات بین‌المللی موثر خواهد بود.
ب: تحریم‌هایی که احتمالا علی‌رغم وجود توافق هسته‌ای لغو نمی‌شوند
این دسته از قوانین نیز گرچه به تصمیم رییس جمهور منوط هستند اما چون بهانه وضعشان موضوعات غیر هسته‌ای بوده و اهداف دیگری داشته‌اند، احتمال می‌رود حتی با حصول توافق جامع نیز حذف شدنی نباشند.
1. از آن جایی که مقامات آمریکایی در اظهار نظر‌های مکرر خود تاکید کرده‌اند که تحریم‌هایی که به بهانه حقوق بشر علیه ایران وضع شده‌اند لغو یا تعلیق نخواهند شد، احتمال می‌رود فرمان‌های 13572 و 13553 که به ترتیب شامل افرادی است که طبق شناخت نهادهای آمریکایی مسئول نقض حقوق بشر در سوریه و افرادی که متهم به نقض حقوق بشر در ایران هستند می‌باشد، لغو و یا تعلیق نخواهد شد. هرچند تاثیر منفی‌اشان بر اقتصاد ایران طبق بررسی‌ها درخورد توجه نیست اما فرمان‌های مذکور من جمله قوانینی است که دولت اوباما می‌تواند یک‌جانبه آنها را لغو کند.
2. فرمان اجرائی 12190 که توسط جیمی کارتر صادر شد و تمام دارایی‌ها و منافع تحت مالکیت دولت ایران، تشکیلات وابسته و مجموعه‌های تحت کنترل آن و همین طور بانک مرکزی ایران که در قلمرو قضایی ایالات متحده قرار دارد یا در اختیار افراد تحت حوزه قضائی ایالات متحده هستند یا قرار می‌گیرند را مسدود کرد، من جمله قوانینی است که به خاطر تاریخچه قابل توجهی که دارد، حذف شدنی به نظر نمی‌رسد.
از سال 1979 تاکنون، تمام روسای‌جمهوری ایالات متحده همه ساله ایران را «تهدیدی خارق‌العاده و غیر عادی» برای «امنیت ملی، سیاست خارجی یا اقتصاد» آمریکا خوانده و به این بهانه قانون "وضعیت اضطراری علیه تهران" را تمدید کرده‌اند.
3. فرمان اجرائی 13224 که به موجب آن، تراکنش‌های مالی با افرادی که از تروریسم حمایت می‌کنند، یا به انجام اقدامات تروریستی تهدید می‌نمایند و یا مرتکب این اقدامات می‌شوند منع گردیده و دارایی‌های این افراد را نیز مسدود می‌کند نیز از قوانینی است که تصور می شود حذف شدنی نیست، چرا که تعریف تروریسم از دید تهران و نیویورک متفاوت و مصادیق آن نیز اختلافات بارزی دارد. این تحریم هم از جمله مواردی است که گروه بحران معتقد است تاثیر شگرفی بر ایران ندارد.
تحریم هایی که بر اساس قوانین مصوب کنگره آمریکا وضع شده اند (تحریم‌هایی که به سادگی "لغو" شدنی نیستند)
طبق قوانین ایالات متحده، اوباما می‌تواند اجرای هر قانونی از کنگره را به مدت 6 ماه به تاخیر بیاندازد اما آن چه توسط کنگره تصویب شده و قانونی مدون است، برای فسخ نیازمند تایید مجدد کنگره می‌باشد که متاسفانه بیشتر قوانین تاثیرگذار بر اقتصاد ایران، از این دست قوانین است.
الف: قوانینی که احتمالا با توافق هسته‌ای "تعلیق" می‌شوند
1. قوانینی که تحت عنوان "اختیارات دفاع ملی در سال 2012 و 2013 به تصویب رسیده است، بر بخش‌های مالی ایران محدودیت‌هایی را اعمال می‌کند من جمله این که بانک‌های خارجی را تهدید می‌کند که در صورت خرید یا فروش "نفت یا فرآورده‌های نفتی" از یا به ایران، از ارتباط با سیستم مالی آمریکا محروم خواهند شد و از این رو بر تراکنش‌های نفتی ایران و منبع درآمد جمهوری اسلامی بسیار تاثیر گذار است.
2. قانون "منع گسترش تسلیحات هسته‌ای توسط ایران" و قانون "منع دستیابی ایران، کره شمالی و سوریه به تسلیحات کشتار جمعی" از جمله مورادی هستند که به احتمال زیاد توسط دستور اوباما تعلیق می‌شوند چرا که تنها بهانه وضع این قوانین اتهامات هسته‌ای است، هر چند تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران ندارند.
ب: قوانینی که احتمالا حتی با توافق هسته‌ای نیز تعلیق نمی شوند
1. طبق بخش 311 قانون میهن‌دوستی آمریکا، کشورهایی که به پول‌شویی متهم هستند از تراکنش‌های مالی بین‌المللی محروم می‌شوند و ایران نیز جز کشورهایی است که در سال 2011 به پول شویی متهم شده است. این قانون به شدت ایران را در تراکنش‌های بین المللی محدود می‌کند و بعید به نظر می‌رسد که در صورت توافق هسته‌ای جز مواردی باشد که حتی تعلیق شامل آن شود.
2. قانون کاهش تهدیدات ایران (TRA) و قوانین حقوق بشری سوریه نیز یکی دیگر از قوانینی است که چون هدفش محدود کردن توانایی ایران در استفاده از درآمدهای نفتی حاضر در موسسات مالی خارجی و ممانعت از بازگرداندن آن درآمدها به ایران است، از سال 2012 تاثیر شگرفی بر اقتصاد ایران داشته است. اما بهانه این تحریم‌ها نیز موضوعات حقوق بشری هستند و حتی اگر کنگره نیز در توافق هسته‌ای با دولت اوباما همسو شود، حذف شدنی نخواهند بود.
3. کنگره آمریکا به دلیل وابستگی درآمدهای دولت ایران به درآمد فروش نفت و وابستگی اقتصاد ایران به واردات کالا و به‌طور خاص بنزین، در ادامه تصویب قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل، «قانون جامع تحریم‌ها، مسئولیت پذیری و محرومیت ایران» (CISADA) را تصویب کرد که با امضای اوباما در 1 جولای 2010 اجرایی شد. بر اساس تنها بخشی از این قانون شرکتهایی که بیش از 20 میلیون دلار در بخش نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کنند یا سالانه بیش از پنج میلیون دلار در سال بنزین به ایران بفروشند، ازکمک بانک آمریکا برای صادرات، دریافت وام بیش از 10 میلیون دلار در سال از موسسات امریکایی، فروش کالا یا خدمات به دولت امریکا، صادرات به امریکا، معامله در مبادلات خارجی با افراد امریکایی، ایجاد هرگونه حساب یا پرداخت با موسسات مالی امریکایی و تحصیل، نگهداری و تجارت اموال مستقر در امریکا محروم می‌شوند.
این قانون در راستای اعمال فشار به شرکت‌های خارجی برای رعایت تحریم‌ها و انزوای ایران در تعاملات بین‌المللی است و بر اقتصاد وابسته به نفت ایران، تاثیر بسیاری دارد. از سوی دیگر چون بهانه وضع این قانون، مسائل حقوق بشر، اتهامات تروریستی و هسته‌ای است، تنها با حصول توافق هسته‌ای لغو و یا تعلیق نمی‌شود.
4. طبق ادعای گروه بحران، مجموعه‌ای از فرمان‌های اجرائی رییس جمهور نیز باید برای تعلیق یا لغو از کنگره مجوز بگیرد، این قوانین شامل فرمان اجرائی 12957، فرمان اجرائی 12957، فرمان اجرائی 12959، فرمان اجرائی 13059، فرمان اجرایی 13590 ، فرمان اجرایی 13628 و فرمان اجرائی 13574 است که عمدتا منع تراکنش اقتصادی بر ایران را دنبال می‌کنند و همگی بر اقتصاد ایران تاثیر گذار هستند.
سیاست هر کشور از عوامل متعددی تاثیرپذیر است، اما به نظر نمی‌رسد آنچه که دولت اوباما اختیار دارد به صورت یک‌جانبه لغو کند، قوانینی چندان موثر بر اقتصاد ایران باشد. از سوی دیگر، تعلیق هر قانونی توسط رئیس‌جمهور آمریکا به مدت معینی ( 6 ماه) ادامه دارد و تنها دو سال از دوران ریاست‌جمهوری اوباما باقیست.
آسوشیتدپرس: آمریکا 4500 سانتریفیوژ را می‌پذیرد
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است که آمریکا تنها 4500 سانتریفیوژ ایران را می‌پذیرد.
لس آنجلس تایمز: توافق هسته‌ای غیرمنتظره ممکن است
روزنامه لس آنجلس تایمز آمریکا در گزارشی نوشت که اگرچه به پایان مهلت مذاکرات نزدیک شده ایم اما احتمال حصول توافق به صورت غیرمنتظره وجود دارد.
پایان ناهار کاری ظریف و اشتون در وین
ناهار کاری محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران و کاترین اشتون هماهنگ کننده کشورهای گروه 1+5 در مذاکرات هسته‌ای با تهران در وین پایان یافت.
ظریف: صحبتهای خوبی با اشتون داشتیم
محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در پایان ناهار کاری با کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 در جمع خبرنگاران در خصوص گفت‌وگوهایش با اشتون گفت‌وگوها را خوب خواند و گفت: تصمیم گرفتیم که در روزهای آینده کار را چطور به پیش ببریم و دیگر بستگی دارد به اراده سیاسی برای رسیدن به نتیجه.
سید عباس عراقچی معاون ظریف نیز پس از صرف ناهار کاری در جمع خبرنگاران گفت: ایده‌ها و پیشنهادات زیادی را همواره ارائه کرده‌ایم که اگر بخواهد رفع نگرانی شود این ایده‌ها کفایت می‌کند.
اشتون نیز پس از ناهار کاری که حدود 2 ساعت به طول انجامید هیچ اظهار نظری نداشت.
تبادل لینک هوشمند 
وي در ادامه نامه خود نوشته بود: «ادامه وضعيت فعلي در بحرين و در حالي كه از نظر مردم اين كشور، آمريكا مدافع دولت بحرين به حساب مي‌آيد، وقوع اتفاقات حاد عليه نيروها و تجهيزات نظامي ناوگان پنجم نظير اتفاقاتي كه در گذشته در "ظهران" عليه ما اتفاق افتاد و نمونه‌هاي ديگري هم در تحولات اخير منطقه قابل اشاره است، دور از ذهن نيست.»
m-r-r@mailfa.org :به ایمیل
عکس، مطالب و ...... بفرستید عضو شوید جایزه ببرید.
